Компани Байгуулахад Шаардлагатай Бичиг Баримт
Монгол Улсад компани байгуулах үйл явц нь тодорхой үе шаттай бөгөөд хуулийн дагуу шаардлагатай бичиг баримтыг бүрдүүлж, улсын бүртгэлд бүртгүүлэх замаар албаждаг. Энэхүү үйл явцыг Компанийн тухай, Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай болон бусад холбогдох хуулиар зохицуулдаг.
Компани байгуулах үйл явцыг ерөнхийд нь хоёр үндсэн үе шатанд хувааж болно:
- Үүсгэн байгуулах: Үүсгэн байгуулагчдын хурлаар компани байгуулах шийдвэр гаргаж, үндсэн баримт бичгүүдийг боловсруулах.
- Улсын бүртгэлд бүртгүүлэх: Боловсруулсан бичиг баримтаа бүртгэлийн байгууллагад хүргүүлж, хуулийн этгээдийн гэрчилгээ авах.
1. Үүсгэн Байгуулах Үе Шатанд Гаргах Шийдвэр, Баримт Бичиг
Компанийг үүсгэн байгуулагчдын хурлын шийдвэрээр байгуулдаг Компанийн Тухай 13.1. Энэхүү хурлаар дараах гол асуудлуудыг хэлэлцэж шийдвэрлэн, протокол хөтөлнө:
- Компани байгуулах тухай шийдвэр: Компанийг албан ёсоор байгуулахыг зөвшөөрсөн шийдвэр.
- Компанийн дүрэм: Компанийг үүсгэн байгуулах үндсэн баримт бичиг болох дүрмийг батлах Компанийн Тухай 16.1.
- Хувьцааны асуудал: Компанийн зарласан болон гаргах хувьцааны тоо, төрөл, үнийг тогтоох.
- Төлөөлөн удирдах зөвлөл (ТУЗ): Хэрэв ТУЗ-тэй байхаар шийдвэрлэсэн бол гишүүдийг сонгож, цалин урамшууллыг тогтоох.
- Хувь нийлүүлсэн хөрөнгө: Хувь нийлүүлэх хөрөнгийг бүрэн оруулах хугацааг тогтоох Компанийн Тухай 14.3.
Компанийн Дүрэмд Заавал Тусгах Зүйлс
Компанийн дүрэм нь хамгийн чухал баримт бичиг бөгөөд дараах мэдээллийг заавал тусгасан байна:
- Компанийн бүрэн, товчилсон оноосон нэр ба хэлбэрийн тэмдэглэгээ ("ХК" эсвэл "ХХК") Компанийн Тухай 10.1.
- Зарласан болон гаргасан хувьцааны тоо, төрөл, нэрлэсэн үнэ, хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ.
- Хэрэв ТУЗ-тэй бол гишүүдийн тоо.
- Компанийн үйл ажиллагааны чиглэл Компанийн Тухай 16.2.
2. Улсын Бүртгэлд Бүртгүүлэхэд Шаардлагатай Нийтлэг Бичиг Баримт
Компани байгуулах шийдвэр гарснаас хойш 30 хоногийн дотор улсын бүртгэлийн байгууллагад бүртгүүлэх өргөдлөө гаргах ёстой Компанийн Тухай 15.1. Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд зааснаар дараах нийтлэг баримт бичгийг бүрдүүлнэ:
- Хуулийн этгээдийн нэрийн баталгаажуулалт: Бүртгэлийн байгууллагаас авсан, бусад хуулийн этгээдийн нэртэй давхардаагүйг нотолсон баримт.
- Өргөдөл: Баталсан маягтын дагуу гаргасан өргөдөл.
- Үүсгэн байгуулах баримт бичиг:
- Компани байгуулах тухай үүсгэн байгуулагчдын хурлын шийдвэр (тогтоол, протокол).
- Батлагдсан компанийн дүрэм.
- Шаардлагатай бол үүсгэн байгуулах гэрээ (нэгээс дээш үүсгэн байгуулагчтай бол).
- Итгэмжлэл: Хэрэв үүсгэн байгуулагчийг төлөөлж буй этгээд бүртгүүлж байгаа бол.
- Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт.
- Хувь нийлүүлсэн хөрөнгийг нотлох баримт: Хэрэв хувь нийлүүлсэн хөрөнгөтэй бол.
- Хаягийн нотлох баримт: Компанийн оршин байгаа газрыг нотолсон баримт Хуулийн Этгээдийн Улсын Бүртгэлийн Тухай 16.1.
3. Тусгай Шаардлага ба Нэмэлт Бичиг Баримт
Компанийн үйл ажиллагааны чиглэл, хөрөнгө оруулагчийн төрлөөс хамааран нэмэлт бичиг баримт шаардагдаж болно.
Гадаадын Хөрөнгө Оруулалттай Компани
Дээрх нийтлэг баримт бичгээс гадна дараахыг бүрдүүлнэ:
- Хувьцаа эзэмшигчдийн хооронд байгуулсан гэрээ (хоёр ба түүнээс дээш этгээд хамтран байгуулж буй бол).
- Хөрөнгө оруулагч нь гадаадын иргэн бол паспорт (эсвэл түүнийг орлох баримт), хуулийн этгээд бол бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар.
- Мөнгөн хөрөнгө оруулсан бол банкны тодорхойлолт, дансны хуулга зэрэг нотлох баримт Хуулийн Этгээдийн Улсын Бүртгэлийн Тухай 16.2.
Банк, Санхүүгийн Байгууллага
Банк, банк бус санхүүгийн байгууллага (ББСБ) зэрэг санхүүгийн чиглэлийн үйл ажиллагаа эрхлэх компани байгуулахад Санхүүгийн зохицуулах хороо эсвэл Монголбанкнаас тусгай зөвшөөрөл авах шаардлагатай бөгөөд нэмэлт бичиг баримт бүрдүүлдэг. Үүнд:
- Тусгай зөвшөөрөл олгохыг хүссэн өргөдөл.
- Бизнес төлөвлөгөө, эдийн засгийн үндэслэл Банкны Тухай 20.1.4.
- Дүрмийн сангийн эх үүсвэр, гарал үүслийг нотлох баримт.
- Аудитын байгууллагаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан Банк Бус Санхүүгийн Үйл Ажиллагааны Тухай 8.1.4.
- Боловсон хүчин, техник, тоног төхөөрөмжийн талаарх мэдээлэл.
Дүгнэлт
Компани байгуулах нь хууль эрх зүйн нарийн зохицуулалттай үйл явц юм. Юуны өмнө үүсгэн байгуулагчид хурлаа хийж, компанийн дүрэм зэрэг дотоод баримт бичгээ боловсруулсны дараа улсын бүртгэлийн байгууллагад хандаж, шаардлагатай бичиг баримтыг бүрдүүлэн өгснөөр компани албан ёсоор байгуулагдсанд тооцогдоно. Үйл ажиллагааны чиглэлээс хамааран нэмэлт зөвшөөрөл, бичиг баримт шаардагдаж болохыг анхаарах нь зүйтэй.